Ambitie 5: Een productief en energiek landschap
Het landschap in het KempenBroek werd eeuwenlang grotendeels vormgegeven door mensen. Mensen die er o.a. hun voedsel teelden en het landschap gebruikten als energiebron. De landbouwsector is een belangrijke economische sector in het gebied en zorgt dagelijks voor (een veilige en efficiënte) voedselvoorziening. De sector staat voor grote uitdagingen waarvan sommige niet door de sector alleen kunnen worden opgelost. Verdienmodellen staan onder druk door de dynamiek van de wereldmarkt en tegelijkertijd nopen de klimaatcrisis,
milieuproblemen en veranderend consumentengedrag tot keuzes over hun bedrijfsvoering.
De klimaatcrisis is voor de landbouwsector een uitdaging, maar biedt ook kansen. De landbouwer ondervindt als (een van de) eerste de gevolgen van klimaatverandering (extreme weersomstandigheden, nieuwe ziektes of plagen, …). Door innovaties snel en gericht in te zetten of door in te spelen op nieuwe teelten en technieken kan de landbouw anderzijds net een oplossing bieden.
Burgers én beleid stellen steeds hogere eisen aan de sector op het gebied van emissiebeperking, voedselveiligheid, omgevingskwaliteit en dierenwelzijn. Maar als consument zijn ze nog niet of onvoldoende bereid om hiervoor een eerlijke prijs te betalen. Het is echter belangrijk om met de hele keten aan een leefbaar inkomen te werken voor de landbouwer en de burger/consument terug te verbinden met de boer/producent. De sector kan zo de omslag maken van een productiemodel naar een duurzaam verdienmodel.
Dit vraagt om nieuwe strategieën, om nieuwe ketens en verdienmodellen, die voedselproductie nog meer dan vroeger koppelen aan maatschappelijke opgaven zoals gezondheid en welzijn, biodiversiteit en landschapskwaliteit. Dit biedt echter ook – en misschien wel vooral – kansen om de grensoverschrijdende samenwerking en de Unesco-erkenning aan te grijpen om landbouwers te ondersteunen in hun zoektocht naar vernieuwing en verduurzaming. Zo werken we samen aan een landbouw met aandacht voor people, planet, prosperity. Maar dit betekent bovenal dat met de streekholders moet worden gewerkt aan een perspectief en blijvende ruimte voor duurzame landbouw in het gebied.
Land- en bosbouw, landschaps- en natuurbeheer bieden naast hun primaire functies ook kansen voor lokale en duurzame energieopwekking, nieuwe teelten voor de biobased economy, lokale biomassakringlopen tussen landschapsbeheer en landbouw, agrovoltaics, zonnedaken, … Enkele projecten zijn reeds opgestart, maar hierin zal de volgende jaren extra worden geïnvesteerd. Veel van de karakteristieke cultuurlandschappen waren in feite energielandschappen, die in de loop van eeuwen zijn gevormd door de winning van turf, het gebruik van hakhout, de bouw van molens, … Ook nu kan het landschap misschien opnieuw met een weloverwogen en landschapsinclusieve aanpak een bijdrage leveren aan een duurzamere maatschappij.
Zo werken we samen aan productieve landschappen: open ruimten – groot of klein, stedelijk of landelijk – die zo beheerd worden dat ze ecologisch en economisch productief worden en maatschappelijke meerwaarde opleveren.
Strategische doelstellingen
5.1 Ruimte
We werken samen aan een langetermijnperspectief en ruimte voor landbouw.
5.2 Land(schaps)bouwer
We werken samen met de landbouwsector als landschapsbeheerder.
5.3 Vitamine KB
We werken samen aan innovatieve en duurzame voedselproductie.
5.4 Verdienmodellen
We werken samen aan nieuwe verdienmodellen en hulpbronnenefficiëntie.
5.5 Energiek
We werken aan landschapsinclusieve, lokale energieopwekking.
